İşçi Sağlığı

Burada poliüretan bileşenleri iş ve işçi güvenliği (endüstriyel hijyen) açısından ele alınacaklardır. Bu arada reaksiyonunu tamamlamış bir poliüretanın (polimer) bu anlamda zararlı etkilerinin olmayacağını hatırlamak gerekir. Elbette polimerleşmiş malzeme toz haline getirildiğinde belli bir eşik değerin üzerinde alerjik etki yaratabilir ancak bu etki çevremizde bulunan diğer malzemelerin tozlarından daha fazla ve farklı olmayacaktır.

Poliol
Kurallara uygun kullanıldığında poliollerin insan sağlığına önemli bir yan etkisi olmamaktadır. Bununla birlikte poliol formülleri dendiğinde poliol içine katılan ve alerjik etki yaratabilen amin katalizörler ve diğer yardımcı kimyasalları da düşünmek gerekir. Alerjik etki dışında poliol formülleri ile direk temasta bulunan kişilerde pek önemli olmayan baş ağrısı mide bulantısı ve cilt tahrişi gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bazı aminlerin deri içine nüfuz edip kan dolaşımına karışabildiği göz önünde bulundurulduğunda poliollerle direk temastan kaçınmanın gerekliliği de ortaya çıkar. Ne var ki poliol formüllerinde bulunan bu gibi yardımcı kimyasalların oranı yüzde birkaçtan fazla değildir. Yine de gözlük ve eldiven kullanarak sadece polioller için değil tüm sıvı kimyasallara karşı basit fakat güvenli bir korunma sağlanabilir.

Cilde ya da göze direk olarak poliol temas etmesi halinde yapılacak ilk iş bölgeyi bol su ile yıkamaktır. Nadiren suda çözünmeyen poliol tipleri olabilir. Bu durumda, bölgedeki aşırı poliolü su veya steril bezle bertaraf ettikten sonra poliolün içinde çözüneceği PEG 400 (polietilenglikol) benzeri bir kimyasal uygulanmalıdır. Bunu yapabilmek için kullanılan poliolün “Ürün Güvenlik Föyü” nün okunarak ön hazırlık yapılması gerekebilir. Her halukarda bir üretim tesisi için aşağıda belirtilen temel önlemleri almak esastır.

» Gözlük ve eldiven kullanımı gibi basit ve temel endüstriyel hijyen şartlarına uymak.
» Kullanımda olan kimyasalların “Ürün Güvenlik Föyü” bilgilerini dikkatlice inceleyip ihtiyaç duyulabilecek maddeleri hazır bulundurmak.
» Basit ilk yardım önlemlerini uygulamak. Kimyasal (poliol) bulaşmasına maruz kalındığında bölgeyi (cilt/göz) steril bez ve bol su ile yıkamak
» Vakit kaybetmeden bir tıp doktoruna görünmek.   

İzosiyanat
İzosiyanatlar reaktif NCO grubuna sahip olduğundan amin(NH2) ve OH gruplarıyla reaksiyona girerler. Bu, izosiyanatın cilde veya göze teması esnasında burada bulunan su ile reaksiyona gireceği anlamına gelir. Dolayısıyla bölge hızlı bir kuruma ve tahrişe maruz kalacaktır. Direk izosiyanat temasında da en iyi ilk adım bölgeyi bol su ile yıkamaktır.

Ayrıca uzun süre belli eşik değerlerin üzerinde solunduğunda izosiyanat buharı solunum sisteminde tahrişe yol açabilir. Tahribat oranı izosiyanat tiplerinde farklılık gösterse de genel olarak 0,01 ppm (mg/m3) seviyesi çalışma ortamları için aşılmaması gereken eşik değer (TLV) olarak kabul edilmiştir. Yukarıda bahsi geçen, kimyasallarla çalışmak için uyulması gereken temel önlemler izosiyantlar için de geçerlidir.